بررسی روند تغییرات و نرخ رشد مبلغ ریالی دیه و افزایش حق‌بیمه رشته شخص ثالث طی ۱۲ سال اخیر (به استثناء سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹) نشان می‌دهد که همواره افزایش مبلغ حق‌بیمه کمتر یا مساوی افزایش مبلغ دیه بوده است.
طبق قانون، کلیه وسایل نقلیه موتوری در قبال تمامی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی که بر اثر حادثه خسارت جانی و مالی به آن ها وارد شده باشد، شخص ثالث نامیده خواهد شد و معمولا در روزهای پایانی سال، مبلغ دیه سال بعد توسط قوه قضائیه تعیین تکلیف شده و شورای عالی بیمه نیز با بررسی و محاسبات خود تعرفه‌های بیمه شخص ثالث را اعلام می‌کند. در این بین، بر اساس آمار بیمه مرکزی، روند تغییرات و نرخ رشد مبلغ ریالی دیه و افزایش حق‌بیمه رشته شخص ثالث طی ۱۲سال اخیر بررسی شده است. بر این اساس، در سال ۱۳۹۰با توجه به اینکه مبلغ دیه جدید در ماه‌های حرام از تاریخ ۱۳۹۰/۸/۱از ۶۰به ۹۰میلیون تومان افزایش یافت، شرکت‌های بیمه متعهد شدند سقف تعهدات بدنی بیمه‌نامه‌های شخص ثالث معتبر خود را برای مدت پنج ماه پایانی سال ۱۳۹۰بدون دریافت حق‌بیمه اضافی به ۹۰میلیون تومان افزایش دهند. در سال ۱۳۹۱براساس صورتجلسه مشترک شرکت‌های بیمه، با وجود افزایش ۴۰درصدی مبلغ دیه، حق‌بیمه شخص ثالث به میزان ۲۵درصد نسبت به سال ۱۳۹۰افزایش یافته است. طبق این گزارش، در سال ۱۳۹۲علاوه بر تخفیف اعمال شده در سال ۱۳۹۱، با توجه به بند ۸۴قانون بودجه سال ۱۳۹۲کل کشور، مبلغ حق‌بیمه با اعمال پنج درصد تخفیف محاسبه شده است. علاوه بر این، در سال ۱۳۹۳با وجود افزایش ۳۱.۶درصدی مبلغ دیه، درصد افزایش مبلغ حق‌بیمه رشته شخص ثالث حداکثر ۲۴درصد نسبت به سال ۱۳۹۲بوده است. در سال‌های ۱۳۹۴تا ۱۳۹۷نیز، رشد مبلغ دیه بین ۱۰تا ۱۵.۲درصد در نوسان بوده است، در حالی که افزایش حق بیمه در سال ۱۳۹۴بسیار ناچیز (حدود یک درصد) بوده و در سال‌های ۱۳۹۵الی ۱۳۹۷، تقریباً به موازات افزایش مبلغ دیه بوده است. همچنین، در سال‌های ۱۳۹۸الی ۱۳۹۹، افزایش مبلغ حق بیمه بیشتر از افزایش مبلغ دیه بوده اما در سال‌های ۱۴۰۰و ۱۴۰۱این وضعیت معکوس شده و رشد مبلغ دیه بیشتر از رشد مبلغ حق بیمه بوده است. از سوی دیگر، در نمودار بالا رشد میزان دیه و افزایش مبالغ حق‌بیمه رشته شخص ثالث مقایسه شده و این نمودار نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر (به استثناء سال‌های ۱۳۹۸و ۱۳۹۹)، همواره افزایش مبلغ حق‌بیمه کمتر یا مساوی افزایش مبلغ دیه بوده است.
